De Bok

Een groot afnemer van het Saksische bier was Beieren. In de 16e eeuw bestelde bijvoorbeeld Albrecht V van Beieren grote hoeveelheden voor het hof. In het Beierse dialect verbasterde de naam Einbeck-bier via Oanbock tot Bockbier. In principe zou dit bier het hele jaar door gebrouwen kunnen worden. In Nederland wordt het echter vanouds gebrouwen van de eerste gerst van het seizoen, die in juli/augustus geoogst wordt en zwaarder wordt gebrand dan voor het gewone pilske gebruikelijk is. Hieraan ontleent het ook zijn rode kleur. De smaak wordt verkregen door caramelmout toe te voegen aan de gewone mout en door aromatische hop. Doordat het (bok)bier een maand of twee moet lageren, komt het in het najaar beschikbaar, in de maanden oktober en november.

Er is echter ook nog een mythologische verklaring voor de naam bokbier. Bij de Germanen was de bok een symbool van de krachtige dondergod Thor. Tijdens feesten te zijner eer werd in het walhalla een bok geofferd. Dit alles ging natuurlijk gepaard met grote hoeveelheden bier: bokbier.

Behalve het symbool van het krachtige bokbier is de bok van oudsher een algemeen symbool van kracht en vitaliteit. Bij gelegenheid van de opening van de nieuwe fabriek in Den Bosch, koos het personeel van Heineken daarom dit symbool als personeelsgeschenk. Een week voordat de fabriek officieel geopend werd, werd op 26 augustus 1958 het bronzen beeldje aan de Rietveldenweg, vóór de fabriek, onthuld. De door de Amersfoortse kunstenaar P. Starreveld vervaardigde bronzen bok staat niet op een gewone sokkel, maar op een omgekeerde gistwan. Die gemaakt werd in de Amsterdamse kuiperij van de onderneming. Vroeger werd in zo'n kuip de gist bewaard. Bij de opening van het nieuwe kantoor van de brouwerij, kreeg de bronzen bok een iets ander plaats.

Sedert 1960 heeft overigens de Heineken fanfare een levende bok als mascotte. Het in inmiddels al de vijfde bok die als zodanig fungeert. Hij luistert naar de naam Hein V. Zijn voorgangers heetten: Pils, William Hops, Joris van Terborg en Frija.